جفت سرراهی یا جفت پایین در بارداری

جفت سرراهی یکی از عارضه های دوران بارداری است که ممکن است، بعضی از خانم ها را در این دوران دچار مشکل کند. در این وضعیت جفت در پایین رحم قرار می گیرد و تمام یا بخشی از دهانه رحم را می پوشاند. اگر در اوایل بارداری دچار این مشکل شوید، معمولاً مشکلی نیست ولی ایجاد این اتفاق در هفته های 35 بارداری ممکن است مشکلاتی را برای شما به همراه داشته باشد و از زایمان طبیعی جلوگیری کند. امروز می خواهیم در مورد جفت سر راهی یا جفت پایین در بارداری با شما صحبت کنیم.

جفت سرراهی چیست؟

جفت سرراهی یک عارضه بارداری است که در آن جفت (در رحم رشد می کند تا اکسیژن و مواد مغذی را برای جنین تامین کند) در قسمت پایینی رحم می چسبد و تمام یا بخشی از دهانه رحم را می پوشاند. علامت اصلی جفت سرراهی خونریزی واژینال است.

به طور معمول جفت به قسمت بالایی رحم و دور از دهانه رحم می چسبد. این امکان تامین خون و اکسیژن رسانی بهینه جفت و خروج ایمن برای نوزاد در حین زایمان را فراهم می کند.

جفت سرراهی می تواند در اواخر بارداری مشکل ساز شود، زیرا ممکن است باعث خونریزی شدید شود و منجر به زایمان زودرس گردد. در بسیاری از موارد، جفت سرراهی به خودی خود برطرف می شود. با این حال، این وضعیت در بارداری ها اگر تا هنگام زایمان ادامه یابد، زایمان به صورت سزارین باید انجام شود.

علائم جفت سرراهی

شایع ترین و قابل توجه نرین علامت جفت سرراهی خونریزی واژینال بدون درد و قرمز روشن در طول سه ماهه دوم است. همچنین ممکن است گاهی در سه ماهه سوم رخ دهد. با این حال، همه افراد مبتلا به جفت سرراهی این علامت را تجربه نمی کنند. حدود یک سوم آن ها اصلاً خونریزی ندارند. برخی نیز ممکن است انقباضات گاه به گاه داشته باشند.

اگر در هر زمانی از بارداری خود دچار خونریزی واژینال شدید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. اگر خونریزی شدید است، به اورژانس مراجعه کنید.

انواع جفت سرراهی

جفت سرراهی با توجه به اینکه چه مقدار از دهانه رحم توسط جفت پوشانده شده است توصیف می شود. سه نوع اصلی جفت سرراهی وجود دارد، که آن ها را بیان می کنیم:

• سرراهی کامل: دهانه رحم به طور کامل توسط جفت پوشانده شده است.
• سرراهی جزئی: فقط قسمتی از دهانه رحم توسط جفت پوشانده می شود.
• سرراهی حاشیه ای: جفت تا لبه دهانه رحم ادامه پیدا می کند. (نزدیک است اما آن را اصلا نمی پوشاند).

از آنجایی که جفت اغلب در دوران بارداری حرکت می کند، نوع جفت سرراهی شما (یا اصلاً وجود آن) می تواند با پیشرفت بارداری تغییر کند. البته هر چه در اواخر بارداری به این عارضه مبتلا شوید، احتمال برطرف شدن آن قبل از زایمان کمتر است.

علت جفت سر راهی

پزشکان نمی دانند چه چیزی باعث جفت سر راهی می شود. این ممکن است فقط یک ناهنجاری تصادفی باشد، زیرا قرارگیری جفت در رحم از فردی به فرد دیگر (و بارداری به بارداری دیگر) متفاوت است.

بعضی از افراد ممکن است در مقطعی از بارداری خود جفت سرراهی داشته باشند. با این حال، این بیماری در سه ماهه سوم تنها 1 نفر از هر 200 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد.

اگر یک یا چند مورد از عوامل خطر زیر را داشته باشید، احتمال بروز این وضعیت در بارداری افزایش می یابد:

• سن بالای مادر (35 یا بیشتر)
• باردار شدن با بیش از یک نوزاد (مثلاً دوقلو یا سه قلو)
• مصرف کوکائین و مواد مخدر
• افزایش باروری (تعداد حاملگی)
• درمان ناباروری
• داشتن جفت سرراهی قبلی
• داشتن جراحی قبلی رحم، از جمله سزارین (بدون توجه به نوع برش)
• سقط جنین قبلی
• سیگار کشیدن

برای افرادی که بارداری قبلی با جفت سرراهی داشته اند، میزان عود در حاملگی های بعدی بین 2 تا 3 درصد تخمین زده می شود.

عوارض جفت سر راهی چیست؟

جفت سرراهی در بعضی از شرایط می تواند یک عارضه جدی بارداری برای والدین و جنین باشد. حاملگی‌هایی که جفت سرراهی دائمی دارند باید به‌دقت پایش شوند، زیرا این وضعیت یکی از علل اصلی خونریزی بارداری و همچنین زایمان زودرس است.

عوارض بر روی جنین

برخی از عوارض احتمالی برای جنین عبارتند از:

1. مشکلات سلامتی: این نوزادان ممکن است با شرایط پزشکی به دنیا بیایند که نیاز به بستری داشته باشد (اغلب به دلیل زایمان زودرس).
2. محدودیت رشد داخل رحمی: خون رسانی ضعیف جفت می تواند رشد جنین را محدود کند که به نوبه خود می تواند باعث مشکلات سلامتی شود.
3. زایمان زودرس: جفت سر راهی تقریباً 5 درصد از زایمان‌های زودرس را ایجاد می‌کند.

عوارض برای والدین

ممکن است خونریزی شدید قبل، حین یا بعد از زایمان رخ دهد. گاهی اوقات، ممکن است در خونریزی های شدید، مادر نیاز به تزریق خون داشته باشد.

برخی از افراد مبتلا به جفت سرراهی به زایمان سزارین نیاز دارند (مگر اینکه جفت قبل از زایمان به اندازه کافی از دهانه رحم دور شود). همچنین خطر زایمان زودرس و پارگی زودرس غشاها وجود دارد.

چگونه بدانیم جفت سر راهی داریم؟

جفت سرراهی اغلب با سونوگرافی تشخیص داده می شود. اگر یک فرد باردار خونریزی واژینال را تجربه کند، ممکن است سونوگرافی برای بررسی وضعیت جفت انجام شود.

همچنین، مراقبت‌های معمول دوران بارداری شامل سونوگرافی معمول در حدود هفته بیستم بارداری است، که در آن پزشک متخصص زنان در اسلامشهر این وضعیت را بررسی می‌کند. خبر خوب این است که 90٪ (یا بیشتر) موارد جفت سرراهی خود به خود برطرف می شوند.

درمان جفت سر راهی

هیچ درمانی برای جفت سرراهی وجود ندارد. هیچ راهی برای حرکت جفت به موقعیت بهتر وجود ندارد. تنها راه درمان زایمان با سزارین است. اگر جفت سرراهی به خودی خود برطرف نشد، به ویژه اگر خونریزی واژینال دارید، نیاز به نظارت دارید.

اگر جفت سرراهی تا سه ماهه سوم بارداری ادامه یابد و یا خونریزی شدید واژینال دارید، شاید شما نیاز به بستری در بیمارستان دارید تا تحت نظر باشید.

همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه کند که از رابطه جنسی، ورزش شدید اجتناب کنید. هنگامی که زایمان زودرس قریب الوقوع است، اگر سن بارداری قبل از هفته 37 باشد، ممکن است واکسن های استروئیدی برای کمک به بالغ شدن ریه های نوزاد تجویز شود.

کلام آخر

جفت سرراهی می تواند برای همه افراد مادران درگیر بسیار استرس زا باشد. خوشبختانه، این وضعیت اغلب قبل از اینکه زایمان زودرس و یا سزارین ضروری شود برطرف می‌شود. حتی اگر جفت شما در جای خود باقی بماند، با مراقبت های مناسب قبل از زایمان، احتمال اینکه زایمان ایمن داشته باشید بسیار زیاد است.